Internationaal landbouwlabo levert natuur én geld op voor grensparkboeren
Regionale landbouwers en landbouworganisaties kregen gisteren een zonovergoten demonstratie van het openluchtlabo in het Grenspark Groot-Saeftinghe. In dat labo is gelukt wat weinigen haalbaar achten: een groep van 30 grensparklandbouwers engageerde zich om te kijken hoe landbouw en natuur kunnen samengaan, op een economisch rendabele manier. Daarmee is de zesde Grensparkchallenge rijkelijk geslaagd en daarop toostten de landbouwers met streekbier dat letterlijk uit hun grond onttrokken werd.
Grondstof voor streekbieren
Voor een eerste demonstratie reed de bus naar een graszaadveld in Hulst. Dat veld brengt zaadjes voort, waarmee professionele greenkeepers voetbal- en golfterreinen inzaaien. Op het brouwgerstveld van topteler Bart in Kuitaart groeit dan weer de grondstof, die mouterij The Swaen verwerkt en doorverkoopt aan brouwerij Vermeersen. Die brouwt er het toepasselijk genaamde streekbier Patrijske van. Toepasselijk, want tellingen tonen aan dat de patrijs zich, net als vele andere akkervogels en insecten, kiplekker voelt in de randen rond de akkers.
Krachtvoer voor mens en vee
Aan Vlaamse zijde illustreerden Mieco-effect en agrarisch consultant Wim Govaerts hoe mengteelten de biodiversiteit en de landbouwer versterken. Guido Van Mieghem deelde zijn veld aan Doelpolder-Midden in stroken haver en luzerne in. Twee soorten die elkaars groei verbeteren, omdat ze elk andere nutriënten uit de aarde trekken. “De frieten en de biefstuk onder het veevoeder”, noemde Wim Govaerts dat eiwitrijke krachtvoer. Ook voor mensen groeit er supervoeding in het Grenspark. Michiel De Gendt zaait er voor het eerst veldbonen en tarwe door elkaar en zoals de gewassen nu staan, mag hij een prachtige opbrengst verwachten, bevestigden alle aanwezigen. “Het is hoog tijd dat er met deze spelt en tarwe eens een kiekendiefbrood gebakken wordt”, roept Govaerts op.
Broed- en jachtbiotoop voor bruine kiekendief
Het woord “kiekendiefbrood” nam Wim Govaerts niet toevallig in de mond. De zeldzame bruine kiekendief is een doelsoort van het Interreg Project Grenspark Groot-Saeftinghe. Vorig jaar creëerde een dozijn landbouwers meer dan 150 000m² nieuw leefgebied voor de bruine kiekendief door om te schakelen naar zogenaamde kiekendiefvriendelijke soorten: graszaad, klaver, spelt, huttentut, etc. Het bewijs dat het werkt zweefde bijna op commando door de staalblauwe hemel: de bruine kiekendief liet zich zien, precies boven de velden die voor hem ingezaaid zijn.
Natuur en landbouw winnen
Zoals in alle proefprojecten is dat een werk van zoeken, meten en aanpassen. Sommige oogsten mislukten door te hoge waterstanden op de percelen, elders bleek het zoeken naar de juiste frequentie van maaien en sommige gewassen bleken in onze contreien simpelweg niet goed te gedijen. “Vandaar ook het woord openluchtlaboratorium”, zegt projectleider Richard Rozemeijer. “Landbouwers willen hier experimenteren en we bekijken samen welke grensoverschrijdende win-wins voor natuur en landbouw die experimenten opleveren.”
“Natuurlijke akkerranden, zoals we die vandaag bezocht hebben in Hulst, vervullen een belangrijke functie voor de biodiversiteit, omdat ze verschillende natuur- en landbouwgebieden als het ware verbinden”, benadrukt Alex Wieland van het Zeeuwse Landschap. “Die zaaien we in met bepaalde bloemen- en kruidenmengsels. In de vegetatie kunnen de dieren zich verstoppen, broeden en foerageren. Vooral dat laatste is een onmiddellijke meerwaarde voor de landbouwers. Leeuweriken eten het onkruid op en lieveheersbeestjes bestrijden de bladluizen.”
Mischa Indeherberg van Mieco-effect haalt een ander voorbeeld aan. “Bij vergelijking van de melkkwaliteit voor en nadat grasklaver in het rantsoen van melkkoeien werd ingeschakeld bleek dat de gehaltes aan vet en eiwit ca. 10% beter waren als gevolg van het telen en gebruiken van het vlinderbloemige gewas. Op een veestapel van pakweg 60 koeien en met een viertal ha luzerne of grasklaver kan dat tot 10 000 euro meer inkomsten opleveren op jaarbasis.”
Nieuwe ideeën in de maak
Als afsluiter toostten de landbouwers op het slagen van de zesde Grensparkchallenge. De experimenten en initiatieven ten behoeve van landbouw en natuur gaan weliswaar gewoon door. Zo ligt bijvoorbeeld het principe van kavelruil op tafel, waarbij aaneengesloten percelen gezocht worden. Daarnaast is er veel interesse in een soort streekshop of streekproductenbox. Inspiratie genoeg, dat ziet looft ook Vlaams minister van Landbouw Joke Schauvliege in een reactie. “Ik vind het prachtig dat op deze manier kennis wordt uitgewisseld, onderzoek wordt gedaan én écht internationaal wordt samengewerkt aan ons ecosysteem. Biodiversiteit stopt niet aan de grenzen, niet van akkers en niet van landen. Door de handen in elkaar te slaan, staan we voor een mooie, groene toekomst. Die is ook goed voor de portemonnee voor de boer. Een dikke proficiat aan alle deelnemers en betrokkenen en zonder twijfel tot snel voor meer goede resultaten!”
De pers jubelt!
Bij zo’n straffe prestatie hoort veel persaandacht. Een greep uit de oogst:
